Vali Köşger’in 3 yıllık karnesi…

* Sayın Aydın Valisi Yavuz Selim Köşger, 2004 yılında 81 il içinde gayrisafi milli hasılası (GSMH) 25’inci sırada olan Aydın İli, 2018 yılında 40’ıncı sıraya geriledi. “Şu bahane, bu bahane yok. İş yapacaksınız ki Aydın ili tekrar 25’inci sıraya hatta ilk 10’ncu sıraya yükselteceksiniz.”

Aydın Valisi Köşger, jeotermal (JES) konusunda Aydın Büyükşehir Belediyesi ve ASKİ’yi hedef göstererek Aydın Valiliği’nin ve Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü’nün telafisi olmayan ihmallerinin ve yanlışlarının üstünü örtemezsiniz.

Aydın İlimizde, Buharkent’ten Ortaklar kadar olan bölgede oluşturulan 14 Jeotermal Sahasının 13’ü 2014 yılından önce kapanan Aydın Valiliği İl Özel İdaresi tarafından ve son saha olarak bilinen Çiftlik Jeotermal Sahası da Aydın Valisi Yavuz Selim Köşger’in Aydın Büyükşehir Belediyesi iştiraklerinin ihaleye katılmasını engellemek amacıyla ihale şartnamesine “Kamu sermayeli kuruluşlar ihaleye katılamaz” şeklinde özel bir hüküm konularak ihale edilmek suretiyle bu sahaların işletme hakları özel firmalara devredilmiştir.

Jeotermal sahaların işletme hakkını elde edenler yatırımlarını doğrudan Aydın halkının sosyo-ekonomik yapısına katkı sağlayacak olan Kent Isıtması, Sera Isıtması, Termal faaliyetleri yerine devletin alım garantisi verdiği “Elektrik Enerjisi üretim amaçlı” yatırımlara yönelmeleri sonucunda Aydın halkı üzerinde yaşam sürdüğü ilin jeotermal kaynaklarından hiçbir şekilde istifade edememektedir.

Bu durumu ne insan aklı, ne devlet aklı ne de bilim ile izah etmek mümkün değildir.

Aydın ili halen 28 Faal (750 MW) ve kurulması için 9 Ön Lisans alan (235 MW) ve bir de planlanan (20 MW) Jeotermal Enerji Santrali ile Türkiye’nin en büyük jeotermal elektrik santralleri (JES) kapasitesine sahip olmakla birlikte bu santrallerin kurulduğu bölgelerdeki yerel halk ile çevreciler de yıllardır bu tesislerin ve kuyuların bölgedeki tarım arazilerine, yeraltı ve yerüstü sularına, bitkisel üretime ve insan sağlığına zarar verdiğini iddia ederek önlem alınmasını istedikleri halde yaşadıkları duyarsızlıklar karşısında kamuoyunun dikkatini çekmek ve seslerini duyurmak için anayasadan kaynaklanan demokratik haklarını kullanarak eylemler düzenliyorlar.

Buna karşın yetkililer JES’lerin ürettikleri elektrikle ülke ekonomisine büyük katkı sağlandığını ve bu tesislerin çevreye zarar verdiği iddiasının somut verilere dayanmadığını söylüyor.

Halbuki, Jeotermal santraller, kuyulardan (sondaj ve test sırasında) kondenser ile silencerlardan ve en önemlisi santralın gaz boşaltıcısından boşalan gazlardan dolayı hava kalitesini hiçte azımsanmayacak ölçüde etkiler. Buhar içinde taşınan yoğuşmayan ve atmosfere verilen gazlar önemli problemdir. Yoğuşmayan gazlar Karbondioksit (CO2), Hidrojen Sülfür (H2S) ve daha düşük oranlarda Amonyak (NH3), CH4 ve H2’dir.

Jeotermal enerjide suistimallerin, ihmal ve ihlallerin düzeltilmesi ancak bilimsel veriler ışığında, bilimin gücü ile olur.

Bunun içinde Aydın’da hava, su, toprak ve tarım ürünlerinde düzenli ve yeterli sayıda ölçümler yaparak çevre ve sağlık için tehdit oluşturan arsenik ve hidrojen sülfür gibi kimyasalların takibi ve bu tür bilimsel verilere dayanarak ilgililerin ve halkın bilgilendirilmesi ve de sorulara cevap bulmak için gerekli AR-GE çalışması yapılması ile mümkündür.

Jeotermal enerjiden en yüksek faydayı sağlayıp potansiyel zararları en aza indirecek çözüm için kamu, akademi ve sivil toplum örgütleri ile sektör temsilcilerinin içinde yer aldığı Aydın Jeotermal Merkezi kurulduğu takdirde Aydın halkına ve Aydın ilinin geleceğine hizmet yapılmış olacaktır.

Aydın Valiliği, Aydın ilindeki Jeotermal sahaların işletme hakkını Milyonlarca Dolar bedelle devrederken bu santrallerin ve kuyuların insan ve çevre üzerindeki anlık ve günlük olumsuz etkilerini tespit etmek üzere içinde yetkin insan gücü ve laboratuarın da yer aldığı bir “Jeotermal Araştırma ve Ölçüm Merkezi” kurması gerekirken yıllardır bundan neden kaçındığını kamuoyuna açıklamak zorundadır.

Aydın Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü kurulu JES’lerden ve sondaj kuyularından salınan gazın hava, su, toprak, bitki ve insan sağlığı üzerindeki etkilerine ilişkin her gün ölçüm yaparak sonuçlarını kamuoyu ile paylaşmalıdır.

Hal böyleyken ve yerel halkın hoşnutsuzluğu günden güne artarken bu duruma çözüm bulacak ilimizdeki tek yetkili Aydın Valisi Yavuz Selim Köşger, 10 Ocak 2020 tarihinde yerel gazeteciler aracılığı ile Aydın halkına ve şehrin ileri gelenlerine seslenerek;

“Jeotermal ile mücadele adı altında bu şehre büyük zarar veriliyor. Biz yolcuyuz, siz hancısınız bu şehre sahip çıkın. Artık kişisel çekişmelere son verin” şeklinde bir açıklama yaptı.

Vali Köşger, konuşmasında 2014 yılında kurulan Aydın Büyükşehir Belediyesi ve bağlı kuruluşu ASKİ’yi hedef alarak “Maalesef bu şehirde 4 ilçenin atık suyu halen Menderes Nehri’ne dökülüyor. Merkezdeki ‘Cafcaflı’ otogarın arkasında ilkel, prefabrik bir arıtma tesisi var. Jeotermalden zannettiğiniz kokunun bir kısmı oradan geliyor. Oradan insan atığını, dışkısını çökeltip, 15 günde çökeltilen iğrenç atığı katı atık bertaraf (tesislerine) götürüyorsunuz. Buna halen çözüm bulmuyorsunuz. Şu bahane, bu bahane, kardeşim bahane yok, iş yapacaksınız” şeklinde tamamen yersiz haksız ve mesnetsiz eleştirilerde bulundu.

İtham altında bırakılan ASKİ acaba nasıl kurulmuştur?

30 Mart 2014 tarihinde yapılan Mahalli İdareler Genel Seçimleri ile birlikte Aydın Büyükşehir Belediyesi ve bağlı kuruluşu ASKİ Genel Müdürlüğü tüzel kişiliğine kavuşarak faaliyetlerine başlamıştır. Aydın Valiliği Devir Tasfiye ve Paylaşım Komisyon kararlarının ıslak imzaları henüz kurumamıştır. Komisyon marifetiyle ASKİ Genel Müdürlüğü’ne İlçe Belediyeleri, Belde Belediyeleri ve Köy Muhtarlıklarından yüz milyonlarca TL para mı aktarılmıştır? Yoksa borç mu aktarılmıştır?

Bütün bunlar Aydın Valiliği’nin arşivinde duruyor.

Aydın Büyükşehir Belediyesi ve ASKİ’yi hedef alarak “Şu bahane, bu bahane, kardeşim bahane yok iş yapacaksınız” eleştirisinde bulunan Bakanlar Kurulunun 13. 06. 2017 tarih ve 2017/10458 sayılı Valiler Kararnamesiyle Aydın Valisi olarak atanan Yavuz Selim Köşger’in görev süresindeki kendi karnesi nasıl birde ona bakalım...

YIL 2017

2017 yılında yapılan yatırımlar hakkında bilgi veren Vali Sayın Yavuz Selim Köşger,
2017 yılında 343 projeden 110 adedinin tamamladığını ifade ederek, “233 proje 2018 yılına devretmiştir. Bu projelerin, 147 adedi devam etmekte, 66 adedi ihale aşamasında, 20 adedine ise çeşitli nedenlerden dolayı başlanamamıştır.
İlimiz yatırımlarının toplam proje bedeli 4 milyar 222 milyon 218 bin TL, önceki yıllar harcaması 804 milyon 157 bin TL, 2017 yılı ödeneği 559 milyon 416 bin TL, 2017 yılı harcaması ise 415 milyon 384 bin TL’dir” demiştir.

YIL 2018
Aydın Vali Yardımcısı Mustafa Hulusi Arat, 2018 yılında Aydın'da uygulanan 367 projeden 141 adedinin tamamlandığını belirterek, “Geriye kalan 226 projenin 124 adedi devam etmekte, 59 adedi ihale aşamasında olup, 43 adedine ise çeşitli nedenlerden dolayı başlanamamıştır.
İlimiz yatırımlarının toplam proje bedeli 4 milyar 915 milyon 42 bin TL, önceki yıllar harcaması 790 milyon 112 bin TL, 2018 yılı ödeneği 675 milyon 420 bin TL'dir. 2018 yılında toplam harcama ise 578 milyon 252 bin TL'dir” açıklaması yapmıştır.

YIL 2019
Aydın İl Koordinasyon Kurulu'nun 2019/4'üncü dönem toplantısı 02. 10. 2019 tarihinde Vali Sayın Yavuz Selim Köşger başkanlığında gerçekleştirildi.

Toplantının açılış konuşmasını yapan Vali Sayın Yavuz Selim Köşger’in açıklaması şöyledir: “İlimizde yatırımcı kuruluşlar bazında 2019 yılında uygulanan 263 projeden 37 adedi tamamlanmıştır. Geriye kalan 226 adet projenin 133 adedi devam etmekte, 46 adedi ihale aşamasında, 47 adedine ise çeşitli nedenlerden dolayı başlanamamıştır.
İlimiz yatırımlarının toplam proje bedeli 7 milyar 35 milyon 715 bin TL, önceki yıllar harcaması 1 milyar 115 milyon 114 bin TL, 2019 yılı ödeneği 455 milyon 612 bin TL'dir. 2019 yılında toplam harcama ise 249 milyon 537 bin TL'dir.”

Sayın Aydın Valisi Yavuz Selim Köşger, ilimize atanmanızdan itibaren yıllar itibariyle icraatlarınızı ortaya koyan yukarıdaki kendi açıklamalarınıza göre İlimizdeki kamu yatırımlarına ait uygulama projelerin sadece üçte birinin tamamlanabildiği, çoğunun ertesi yıllara devredildiği ve bir kısım projenin de gerekçesi bilinmeyen bir şekilde başlatılamadığı görülmektedir.

Sayın Aydın Valisi, iğneyi kendinize, çuvaldızı başkasına batıracaksınız. 2004 yılında 81 il içinde gayrisafi milli hasılası (GSMH) 25’inci sırada olan Aydın İli, 2018 yılında 40’ıncı sıraya geriledi.

Bu gerileme elbette Aydın'dan gelip geçen yolcuların değil, biz hancıların canını sıkıyor..