Oyun bağımlılığı ilişkileri bitiriyor…

• Gerek çocuklarda gerekseyetişkinlerde oyun bağımlılığı her geçen gün artıyor. Saatlerce oyun başındankalkamayan bireyler gerçeklikten koparak normal hayatlarını aksatıyorlar,ilişkileri bozuluyor. Psikolog Ebru Özer Özkul, yeni evli çiftlerde boşanmalarabile neden olabilen oyun bağımlılığının neden ve nasıl oluştuğu konusundaönemli bilgiler verdi.

Oyun bağımlılığı günümüz teknoloji çağının en önemliproblemlerinden birisi. Psikolog Ebru Özer Özkul,  uzun saatler oyun oynama, günlük rutinleriniaksatma, oyun oynamadığı zamanlarda bile oyunu düşünmenin oyun bağımlılığıolduğunu söyledi. Özkul, oyun bağımlılarının akademik ve sosyal hayatlarındasürekli oyunla meşgul olduklarını, bunun da insani ilişkilerini bozduğunusöyledi.

Ebru Özer Özkul, bu kişilerin oyun oynaması engellendiğizaman çevresindeki insanlara tepki göstererek çatıştıklarını belirterek, “Oyunabağımlı hale gelen kişiler oyunu bırakmakta yetersiz kalıyor, oyunun başındankalkmakta zorlanıyor. Oyundan ayrıldığında da yoksunluk belirtileri gösteriyor,zihni hala oyunla meşgul oluyor” dedi.

Psikolog Ebru Özer Özkul şu bilgileri verdi:

Oyunlar NasılBağımlılık Yapıyor?

“Oyun ilk etaptaseni bir rakiple karşılaştırıyor. Bazen bilgisayarla bazen de çevrimiçi olarakbaşka insanlarla rekabet edebiliyorsun. Onu yendiğinde haz duygusu yaşıyorsun.İnsan kazanmayı  seven bir varlık.Oyunlar adım adım ilerliyor. Level atladıkça; bir sonraki aşamaya geçebilmekiçin, daha zorlu oyunu kazanabilmek için yeteneklerini geliştirmengerekiyor.  Bu oyunlar gerçek hayattayaşayamadığınız çok iyi hikayeler sunuyor size. Oyunda bir şeyibaşardığınızda  yeni bir yetenekyükleniyor veya daha güçlü bir silah veriliyor. Bu insanları motive eden birşey.  Beyinlerde kazanma ihtiyacı var.Oyunda zaman geçirdikçe kazanma hırsınız giderek artıyor. Gerçek hayatta birinsanın kahraman olma ihtimali çok zayıf, ama o oyunların kahramanı sizoluyorsunuz.

Bilinç dışı seviyemiz buna göre bir koşullanmasağladığımızda o oyunda kalmamızı sağlıyor. Ne kadar uzun saatler kalırsanızbağımlılık dereceniz o kadar artıyor derinleşiyor. Onsuz yapamaz halegeliyorsunuz. Oyunun içinde kendinizi özdeşleştiriyorsunuz ve o karakterlebütünleştiriyorsunuz.

Sigara alkol bağımlılığı, madde bağımlılığı gibi durumlardaortada sizi bağımlı hale getiren bir madde var. Oysa oyun bağımlılığında beyindopamini kendi üretiyor, sonra kendi ürettiği şeye bağımlı hale geliyor.  Karakteri güçlendirmek ve kazanma hissiniyaşamak için daha uzun süreler oyunda kalıyor ve giderek gerçek hayattankopuyorsunuz.

İlişkiler ZararGörüyor

Oyun bağımlılığı ilişkilerde sorun yaratıyor. Bu karı-kocaveya sevgili ilişkileri için de geçerli, anne-çocuk veya arkadaş ilişkisi gibidiğer sosyal ilişkilerde de geçerli. Evli çiftlerde boşanma sebebi bileolabiliyor. Adam akşama kadar çalışıyor. Akşam beraber zaman geçirmelerigerekirken oyunun başına oturuyor.  Diyorki: ‘benim stresimi bir tek oyun alıyor’.

Oyun esnasında gerçeklikten soyutlandığınız bir alandayaşıyorsunuz. Dışarıda ne olup bittiğinden haberiniz olmuyor. Çocuk düşüyorbabanın haberi olmuyor.  İlişkigerçektir, gerçek ise zaman ve emek gerektirir. Ama oyun sizi gerçekliktenkoparıyor ve zihninizi meşgul ediyor.  İlgi azalıyor, emek ortadan kalkıyor. Kadın dadiyor ki: ‘Hayatı paylaşamayacaksam bu ilişkiyi neden sürdüreyim ki?’ 

Erkekler daha keşfedici, daha saldırgan oyunlar oynuyor,vurdulu kırdılı kurtarmalı güç oyunlarını seviyorlar. Kadınlar ise bu türoyunlardan uzak duruyorlar.

Çocuklarda veGençlerde Oyun Bağımlılığı

18 yaş altı oyun bağımlılığına farklı gözle bakıyoruz.Oyunların tamamen zararlı olduğunu söyleyemeyiz. Belli bir sınırı aşmamışsaçocuklarda bu durumu davranım bozukluğu olarak nitelendiriyoruz. Ama saatlerceoyun oynuyorsa, sürekli oyun düşünüyorsa ve normal hayatındaki görevleriniaksatıyorsa bunu bağımlılık olarak değerlendirebiliriz.

Uzmanlar yetişkinlerde oyun bağımlılığından kurtulmak içinbir anda bırakmayı savunurken, 18 yaş altı için sınırlandırmak, zamanı kontroletmek ve zararlı oyun türlerinden uzak tutmak daha yaygın bir görüş. Tabiioyunu kişinin hayatından çıkardığınızda yerine onu ikame edecek bir şeykoymanız gerekiyor. Bu bazen yeni bir hobi, bazen yeni bir uğraş, bazen sporolabiliyor.

Bazen ebeveynler diyor ki: ‘Benim çocuğumda dikkatdağınıklığı hiperaktivite bozukluğu var. 20 dakika ders dinleyemiyor ama nasılsaatlerce oyunun başında kalabiliyor?’ Dikkat ve hiperaktivites durumu olankişilerin bir şeye dikkatini verebilmesi için çok fazla uyaranın olması ve çokfazla yönerge verilmesi gerekiyor. Oyunlarda bu fazlasıyla var. Dersi 20 dakikadinleyemeyen çocuk saatlerce oyunda kalabiliyor. Çünkü ders, gerçek hayat yavaşakıyor. Çocukların beyni ise hıza alışkın. Çok fazla uyaranla başedebiliyorlar. Oyunlarda hızlı bir akış var. Ne yapacakları oyunculara yönergeolarak veriliyor.  Hızlı bir akışolduğunda çocuklar dikkat ve konsantrasyon ile birlikte o hızlı akışın içindekalmayı tercih ediyorlar.

Obezite ve DuruşBozukluklarına Yol Açıyor

Bilgisayar başında uzun saatler geçirilmesi nedeniyle oyunbağımlılığı duruş ve omurga bozuklukları, kamburluk, skolyoz gibi  iskelet ve kas sistemi sorunlarına yolaçabiliyor. Kişinin beslenme düzeni bozuluyor. Kişi oyun başındankalkmadığından, ne yediğinin farkında olmadığından obeziteye de sebepolabiliyor.

Bilişsel DavranışsalTerapilerle Tedavi Ediliyor

Oyun bağımlılığı olan kişilerin mutlaka uzman yardımıalmaları gerekiyor. Çünkü bundan kurtulmadığında kişinin hayatında geridönülmez zararlara yol açıyor. Ciddi ilişki sorunları yaşanıyor. Psikolog veyaPsikiyatr yardımı almak gerekiyor. Biz bilişsel davranışsal terapilerle busorunun üstesinden gelebiliyoruz. Bu düşüncenin değişmesine yönelik çalışmalaryapıyoruz. Bazen de destekleyici medikal tedaviler gerekebiliyor."