Zeytinyağı ihracatında yasaklar kaldırılmalı
GENEL
<p class="MsoNormal"><h3><ul><li><b>Zeytinyağı sektöründe
ihracat yasakları iç piyasada fiyatları yüzde 30 artırdı.</b></li></ul></h3></p><p class="MsoNormal">Dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına getirilen
kısıtlamaların iç piyasada fiyatların düşmesini sağlamadığı gibi zeytinyağı
fiyatlarının yüzde 30 artışına yol açtığını dile getiren Ege Zeytin ve
Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı Davut Er, zeytinyağı ihracatındaki
kısıtlamalar sonrasında Türkiye’nin ihraç pazarlarında prestij ve döviz kaybı
yaşadığını, yasakların bir an önce kaldırılması gerektiğini kaydetti.<b><o:p></o:p></b></p><p class="MsoNormal">Zeytin ve Zeytinyağı Sektör Buluşması ve Zeytin ve
Zeytinyağı İhracatının Yıldızları Ödül Töreni’nde konuşan EZZİB Başkanı Davut
Er, Türkiye’nin 2022/23 sezonuna 50 bin ton zeytinyağı stoğuyla girdiğini,
rekoltenin 380 bin ton olarak hesaplandığını, Afrin’den gelen 50 bin ton
zeytinyağı dikkate alındığında 480 bin ton düzeyinde zeytinyağına ulaşıldığını,
160 bin ton iç tüketim ve 150 bin ton ihracat olduğunu, yeni sezona 170 bin ton
stok fazlasıyla girildiğini, 2023/24 sezonunda 179 bin ton rekolte
beklendiğini, zeytinyağı arzında bir sorun olmadığının altını çizdi.<b><o:p></o:p></b></p><p class="MsoNormal">“Türkiye’nin zeytinyağı arzında panik olmasını gerektirecek
bir durum söz konusu olmadığını bir kez daha vurgulamak istiyorum” diyen Er,
“Fiyatlar kısıtlama uygulamasından bu yana yaklaşık yüzde 30 civarında artış
gösterdi. İhraç edilemediği için depolarda bekletilen zeytinyağları ise, sıcak
hava ve olumsuz depolama koşulları nedeniyle bozulmaya maruz kaldı, asidite ve
diğer kıymetli spektler zarar gördü, yüksek kaliteli sızma yağlar rafinajlık
yağlara dönüştü ve bu da yüzde 30’luk bir değer kaybına neden oldu. Söz konusu
kısıtlama uygulaması hem iç piyasada hem de ihracatta hiçbir olumlu sonuç
doğurmadı” diye konuştu.<b><o:p></o:p></b></p><p class="MsoNormal"><b>Ana hedefimiz
ambalajlı ihracatı artırmak<o:p></o:p></b></p><p class="MsoNormal">Katma değeri yüksek ambalajlı ihracatı artırmanın ana
hedefleri olduğunu vurgulayan Er, sözlerine şöyle devam etti; “Firmalarımız
ithalatçılardan gelebilecek farklı talepleri karşılamak durumunda. Dünyada
Catering ve konserve sektöründe faaliyet gösteren firmalar önemli miktarda
zeytinyağını kendi üretimlerinde kullanılmak üzere ülkemizden dökme olarak
temin etmekte. Diğer yandan hem kutulu hem de dökme mal talep eden alıcılar
bulunmakta olup, bu firmalara sadece kutulu zeytinyağı satıp dökme taleplerini
başka ülkelerden karşılamalarını beklemek bu alıcıların tamamıyla kaybı
anlamına gelmektedir. Dökme zeytinyağı ihracatı ile ilgili olarak en sık öne
sürülen iddialardan bir tanesi malumunuz, özellikle İspanya ve İtalya gibi
diğer üretici ülkelere, üretimlerinin düşük olduğu dönemlerde ürün satarak
avantaj sağladığımız. Bu nedenle, ihracat yasağını destekleyen bir kesim de
bulunmakta. Ancak, biz bu yaklaşımın doğru olmadığını düşünüyoruz. Dökme
zeytinyağı ihracatımızda, sadece İspanya değil, aynı zamanda ABD, Kanada ve
Suudi Arabistan gibi tüketici ülkelerin de en önemli pazarlarımızdan olduğunu
gözlemliyoruz. Dökme zeytinyağı ihracatını yasakladığımızda, bu ülkelere olan
ihracatımızın kısıtlanmasıyla, rakiplerimize mal vermeyelim derken doğrudan bu
önemli pazarları söz konusu rakip ülkelere teslim etmiş oluyoruz.”<b><o:p></o:p></b></p><p class="MsoNormal"><b>1 milyar dolar
ihracat hedefimize ramak kaldı<o:p></o:p></b></p><p class="MsoNormal">Türkiye’nin sofralık zeytin ihracatının 2022/23 sezonunda
bir önceki sezona göre yüzde 7’lik artışla 172 milyon dolardan 184 milyon
dolara yükseldiğini ifade eden Başkan Er sözlerini şöyle sürdürdü: “31 Ekim'de
sona eren 2022/23 zeytinyağı ihracat sezonunda ise, 118 ülkeye ihracat
gerçekleştirdik ve toplam zeytinyağı ihracatımız miktar bazında %158 artarak 58
bin tondan 150 bin tona, tutar bazında ise %259 artarak 201 milyon dolardan 723
milyon dolara yükseldi. Toplam sektör ihracatımız 947 milyon dolara ulaştı ve
sektörümüz dünya pazarlarında çok önemli bir yer edindi. 2023 yılında 1 milyar
dolara yaklaşan ihracatımızı önümüzdeki 5 yıllık süreçte 2 milyar dolara
çıkarmayı hedefliyoruz. Bu hedefe ulaşmak için sadece mevcut geleneksel
yöntemleri değil, aynı zamanda çevreye duyarlı, enerji verimli, sosyal
sorumluluk prensiplerine uygun sürdürülebilir modern üretim tekniklerini de
benimsememiz gerekiyor.”<b><o:p></o:p></b></p><p class="MsoNormal"><b>Zeytinyağının gıda
enflasyonuna etkisi sınırlı<o:p></o:p></b></p><p class="MsoNormal">Zeytinyağının gıda enflasyonuna etkisi de oldukça sınırlı
olduğuna da temas eden EZZİB Başkanı Davut Er, “FAO verilerine göre ülkemizde
kişi başına düşen bitkisel yağ tüketimi yılda yaklaşık 25 kg iken, zeytinyağı
tüketimi 2 kg'ın altında. Ülkemizde zeytinyağı tercih eden kesim, genellikle
belirli bir gelir düzeyine sahip olan ve ağırlıklı olarak ürünün üretildiği
bölgelerde yaşayan tüketicilerimiz. Bu nedenle, sık sık getirilen
kısıtlamaların, gıda enflasyonunu kontrol etme yerine, üretici ve satıcıları
olumsuz yönde etkileyerek piyasayı daha da daralttığı görülmekte” dedi.<b><o:p></o:p></b></p><p class="MsoNormal"><b>Gültepe; “11 ayda 233
milyar dolar ihracat yaptık”<o:p></o:p></b></p><p class="MsoNormal">Zeytin ve Zeytinyağı Sektör Buluşması ve Ödül Töreni’nde
konuşan Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mustafa Gültepe, Cumhuriyetimizin
100’üncü yıldönümünü kutladığımız 2023’ün 11 ayında Türkiye’nin yaklaşık 233
milyar dolarlık ihracata ulaştığı bilgisini paylaştı.<b><o:p></o:p></b></p><p class="MsoNormal">“Deprem felaketini, küresel pazarlardaki daralmayı, bazı
sektörlerimizdeki ciddi kan kaybını dikkate aldığımızda önemli bir başarıya
imza attığımızı söyleyebilirim” diyen Gültepe, “Yılı 255 milyar doların
üzerinde mal ihracatıyla kapatacağız. Bazı sektörlerimizde ciddi kan kayıpları
var. Zeytin ve Zeytinyağı ise 2023’te yıldızı parlayan sektörlerimizin başında
yer alıyor. Geçen yıl 500 milyon dolarlık bir zeytinyağı ihracatımız vardı. Bu
yıl çok daha başarılı bir performans sergiliyoruz. 11 aylık zeytinyağı
ihracatımız yüzde 112’nin üstünde artışla 833 milyon dolara ulaştı. Kasım
ayında zeytinyağı birim ihracatını en fazla artıran beşinci sektörümüz oldu.
Geçen yıl 2,8 dolarlık birim ihracat değeri 2023’te yüzde 36,4 artarak 3,8
dolara ulaştı. Evet geçen yıla göre önemli bir artış var. Ama zeytinyağı gibi
bir üründe çok daha yüksek birim değerlere ulaşabiliriz. Bunu da ancak
markalaşarak ve tanıtım çalışmalarına ağırlık vererek başarabiliriz” şeklinde
konuştu.</p><p class="MsoNormal">İhraç ürünlerinde zaman zaman değişik kısıtlamalar ya da
gözetimler yapıldığına işaret eden Gültepe, sözlerini şöyle tamamladı; “Sadece
zeytincilik sektöründe değil başka sektörlerde de oluyor. Pandemi döneminde
başka sektörlere, tekstil gibi bir sürü şeyleri yapıyor. Zaman zaman Türkiye'de
vatandaşların daha iyi bir şekilde, daha uygun fiyatlara ulaşabilmesi için bu
tarz uygulamalar oluyor inşallah geçici olur. Yaptığımız mücadelelerden dolayı
inşallah daha kısa zaman içerisinde çok güzel sonuçları beraberce alırız.
Özellikle zeytin ve zeytinyağımız için yapılacak olan çalışmalara biz de
destekliyoruz.”<b><o:p></o:p></b></p><p class="MsoNormal">Ekonomist Prof. Dr. Yaşar Uysal, “Dünya ve Türkiye
Ekonomisindeki Gelişmeler” başlıklı bir sunum yaparken, Türkiye’nin gelişmekte
olan ülkeler arasında rakiplerine göre 6 kat enflasyonla mücadele ettiğini,
rekabetçiliğini koruyabilmesi için enflasyonla mücadelede başarılı olmak
zorunda olduğunun altını çizdi.<b><o:p></o:p></b></p><p>
<span style="font-size:12.0pt;font-family:"Times New Roman";mso-fareast-font-family:
"Times New Roman";mso-ansi-language:TR;mso-fareast-language:TR;mso-bidi-language:
AR-SA">Zeytincilikte Dünya ve Türkiye: Sektörel İnceleme ve Gelecek
Perspektifleri isimli panelde, İYTE Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alper Baba, Ekonomi
Gazetesi Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım Yazar ve Marka Danışmanı Altay Ayhan
ve Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Levent
Bilginoğulları zeytin ve zeytinyağı sektöründeki güncel gelişmeleri
değerlendirdiler.</span><br></p>