© Aydın Şafak

Menderes’in karşısı Güdüşlü…

Coğrafi konumunu hala Menderes karşısı diye belirttiğimiz köylerden biridir Güdüşlü. Hem de sıcak kadın koynuna çekilmiş gibi iki dağ arasına sığınmıştır.

<p>Vasiyetlere girebilecek kadar en afili mezar taşı nerededir bilir misiniz?</p> <p>G&uuml;d&uuml;şl&uuml; K&ouml;y&uuml;&rsquo;n&uuml;n pınarı az ama g&uuml;r, boz yeşil renkli Zeytin ağacı s&uuml;rmelenmiş dağlarının, ışıl ışıl parlayan kayrak dağ taşıdır.</p> <p>Dokunmasan, g&ouml;r&uuml;nt&uuml;s&uuml;nden yumuşak zannedersin. Yerden &ccedil;ıkarken kurak dağ toprağına bulanıp, toprağın renginin her tonunu almış. Bir y&ouml;ne akıp giden deseni, taşın her rengini kendine nakşetmiş.</p> <p>Uzunlamasına dokusu ve deseni farklı bu taş t&uuml;r&uuml;n&uuml;n arasında karınca yolları g&ouml;r&uuml;nmez. Genelde kuru olan toprağın i&ccedil;inden, telaş i&ccedil;inde bir S&uuml;leymancık &ccedil;ıkar ve aynı hızla taşın &uuml;zerinde oradan oraya seyirtir. Taşın deseninde fark edilen şey yolunu şaşıran birka&ccedil; karıncanın kıpırtısı ya da t&uuml;rl&uuml; kertenkelenin telaşlı hareketleridir; taş kendisini, kendisiyle insan g&ouml;z&uuml;ne kamufle eder; tıpkı ar sahibi insan gibi.</p> <p>Kuzey y&ouml;n&uuml;ne bakan kayaları da yosunlandığından kimyası yeşile d&ouml;ner. Ben bu taşlara en &ccedil;ok yeşil rengi yakıştırırım. Belki boz yeşilde zeytin ağacı sıvalı, toprak rengi &ouml;ne &ccedil;ıkan dağlarına, seyrek yeşil kayalar g&ouml;r&uuml;nt&uuml;s&uuml; ile &ouml;ne &ccedil;ıkıp, manzaraya ayrı bir g&uuml;zellik kattığındandır.</p> <p>Ağacına baksan neşesiz, buruk, toprağına baksan kurak &ccedil;&ouml;l sanırsın. Ta ki bahar gelene mor laleler a&ccedil;ana, &Ccedil;oban Damı&rsquo;nın azmağında f&uuml;tursuz Nergis&rsquo;ler doğal tarlalarında coşana kadar. Annem kokulu mor laleler en &ccedil;ok benim k&ouml;y&uuml;m&uuml;n dağlarına yakışır.</p> <p>Mor Lale&rsquo;leri Grep yazması yapıp, kırmızı Lale, kaya diplerindeki mor S&uuml;mb&uuml;lleri ve azmak nergislerini de oya diye kenarına iliştirip başına bağlar; boz topraktan ak benizli Y&ouml;r&uuml;k g&uuml;zeli G&uuml;d&uuml;şl&uuml; dağları.</p> <p>Ortasından ge&ccedil;erken k&ouml;y&uuml; ikiye yaran azgın deresinin i&ccedil;i, evlerin bah&ccedil;eleri, duvar dipleri, yol kenarları irili ufaklı dağ taşları ile dolu.</p> <p>Hemen hemen her evin &ouml;n&uuml;nde ve bah&ccedil;esinde bazen oturak, bazen binek taşı g&ouml;revi g&ouml;ren bir taş vardır. Bir de sokaktaki bu taşları benimseyip bah&ccedil;edeki taşlar ile birlikte temizlik merakından kire&ccedil;lerler.<br /> Yarısına kadar, dağdan yuvarlanan kayaların &uuml;zerine kurulmuş bir ova k&ouml;y&uuml;d&uuml;r G&uuml;d&uuml;şl&uuml;.&nbsp;</p> <p>Kahverengi&rsquo;nin en koyu tonundan tutun da en a&ccedil;ık tonlarına kadar kayrak dağ taşlarına sıvalıdır bizim k&ouml;y. Bir de bazı taşlar oluşurken topraktaki b&uuml;t&uuml;n ziynetleri alıp, &ouml;z&uuml;ne karıştırmış&ccedil;asına ışıl ışıl parlar.<br /> Kırılırken de yatsı ve geniş par&ccedil;alandığı i&ccedil;in <strong>&ldquo;Kayrak&rdquo; </strong>yani<strong> &ldquo;Yatsı ve yuvarlak&rdquo;</strong> adını da deyiverirler.</p> <p>* * *</p> <p>Irazca ile Turanlar ovasından ışıklarını seyrederek i&ccedil;lenip, efkarlandığımız k&ouml;y&uuml;m&uuml;z, G&uuml;d&uuml;şl&uuml;m&uuml;z Menderes karşısında kalır&hellip; &Ccedil;ocuk halimiz ile nesine efkarlanırdık bilmem. Hala elimiz belimizde, terasata yan yana k&ouml;ye doğru dikilip <strong>&ldquo;K&ouml;y&uuml;m&uuml;&uuml;&uuml;zz, G&uuml;d&uuml;şl&uuml;m&uuml;&uuml;&uuml;z&rdquo;</strong> diye efkarlanırız. Sanki gitmememiz i&ccedil;in bizi tutan var.</p> <p>Bu efkarlı seyirler gen yoldaşım ile ya Y&ouml;r&uuml;k d&uuml;rt&uuml;lerimizden ya da biz hala y&uuml;z&uuml;ne g&uuml;neş renkleri sı&ccedil;rayan &ccedil;ocuklarız ve tadını &ccedil;ıkarıyoruz&hellip; Her ikisi de kabul&uuml;m&uuml;z.</p> <p>Coğrafi konumunu hala Menderes karşısı diye belirttiğimiz k&ouml;ylerden biridir G&uuml;d&uuml;şl&uuml;. Hem de sıcak kadın koynuna &ccedil;ekilmiş gibi iki dağ arasına sığınmıştır.</p> <p>Bir&ccedil;ok k&ouml;y, girişinde mezarlıkları ile karşılar insanı&hellip; Hatta insanoğlu en g&uuml;venli yerleşim yeri olarak dağlara konuşlandığından, bu dağ k&ouml;ylerinin bazılarında birsi eski, iki mezarlık vardır. Hatta muhtarların &ccedil;alışkanlığı bile k&ouml;y mezarlığının bakım ve temizliğine g&ouml;re değerlendirilir.</p> <p>Dağ eteğine başlayıp, ovaya doğru kurulan G&uuml;d&uuml;şl&uuml; K&ouml;y&uuml;&rsquo;n&uuml;n mezarlığı da k&ouml;y&uuml;n girişinde.</p> <p>K&ouml;ye girerken sol yanımda o ağırlığı hissederim. Yan g&ouml;zle tanıdıkların mezarlarını selamlamadan ge&ccedil;emem.</p> <p>* * *</p> <p>Uzunlamasına iki metrelik kayrak dağ taşı, k&ouml;k&uuml; yerdeymiş de mezar başından kendisi filizlenip &ccedil;ıkmış gibi s&uuml;lemce boynu &ouml;nde, boyu ardında mezar başından &ccedil;ıvlamış gibidir. Bu g&ouml;r&uuml;nt&uuml; b&uuml;t&uuml;n mezarlığa yayılmış hali ile baya şık ve onattır.</p> <p>Pıynar &ccedil;alılarının, delce Garınge&ccedil;lerin <em>(fidan, yabani Karaağa&ccedil;),</em> iştahından kollarını sanki &ouml;b&uuml;r aleme uzatacakmış&ccedil;asına b&uuml;y&uuml;tm&uuml;ş Dut Ağa&ccedil;larının g&ouml;lgesinde s&uuml;lemce dururlar.</p> <p>N&ouml;betini tuttuğu kutsallığın farkındaymış&ccedil;asına başı dik, uzun boylu, esmer teni ışıl ışıl parlayarak n&ouml;bet tutar dağ taşları.</p> <p>Yerden kendi fışkırmış gibi mezar taşları ile mezarlık değil, dikilmiş dağ taşı tarlasıydı k&ouml;y&uuml;m&uuml;n mezarlığı.</p> <p>Babam da bu ihtişamlı g&uuml;zellikten kendisinin de olsun istedi ve <strong>&ldquo;mezarımın başına dağ taşı dikin, etrafını dağ taşı ile &ccedil;evirin, yeni mezar da yapmayın&rdquo;</strong> diye vasiyet etti.</p> <p>Zamanım geldiğinde madem g&ouml;m&uuml;lmek zorunda kalacağım, ben de k&ouml;y girişindeki bu ışıltılı toplanma yerinde olmak isterim&hellip; &Ccedil;&uuml;nk&uuml; eski haliyle de yeni haliyle de k&ouml;y&uuml;m&uuml;n mezarlığından daha g&uuml;zel bir mezarlık g&ouml;rmedim.</p> <p><strong>&ldquo;Dağ taşı tarlasında benimde bir dikili taşım olsun&rdquo;</strong> vasiyetimi oğluma bırakmayı ihmal etmiyorum.</p> <p>* * *</p> <p>Bu dağ taşı tarlasında b&uuml;t&uuml;n s&uuml;lalem ikamet etmekte. İngiliz Kilodu t&uuml;r&uuml;ndeki pantolonunu zor unutan amcalarım, Y&ouml;r&uuml;k g&uuml;zeli halalarım, k&ouml;y&uuml;n ağası ile evli teyzem ve anne s&uuml;lalem herkes gibi k&ouml;y&uuml;ne geri d&ouml;nd&uuml;. Eski ve yeni kuşaktan herkes orada.</p> <p>Kabul etsek de, etmesek de bir g&uuml;n kendimize sabit bir yer bulma arayışına giriyoruz ve bu <strong>&ldquo;beni nereye g&ouml;mecekler&rdquo;</strong> endişesi, &ouml;l&uuml;m korkusunun bile &ouml;n&uuml;ne ge&ccedil;iyor. G&ouml;m&uuml;leceğimiz yeri belirleyip, nasıl bir şey istediğimizi vasiyet etmemiz de d&uuml;nyevi alışkanlıklarımız olan rahatlık ve ihtişam merakımızdan.</p> <p>Bana g&ouml;re de &ouml;l&uuml;p bilin&ccedil; olarak yok olmuşken, varlığını d&uuml;nyada nesne olarak s&uuml;rd&uuml;rme telaşı. Yani gene de d&uuml;nyayı terk etmeme &ccedil;abası.</p> <p>İnsanoğlu &ouml;l&uuml;nce mezarı sayesinde d&uuml;nyada varlığını s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;ğ&uuml;n&uuml; zannediyor.</p> <p>&Ouml;ğretilmiş <strong>&ldquo;Geldiğimiz yere geri d&ouml;nme&rdquo;</strong> bilgisi ile bu telaşı sonlandırdığımız yer, k&ouml;y mezarlıklarımız oluyor.</p> <p>Yer ve yurt toprakları &ccedil;ok genci, g&uuml;zeli, tazeyi t&uuml;kettikten sonra dağ taşı tarlalarında topluyor.</p> <p>* * *</p> <p>Bizim k&ouml;y mezarlığı da &ccedil;ağa ayak uydurup, k&ouml;y muhtarı dahil hi&ccedil;bir resmiyetin yardımı olmadan kendi kendini yeniledi. Buna sebep olan da varlığı ve her hik&acirc;yesi sıra dışı olan kişi, tabii ki Terziler s&uuml;lalesinden&hellip;</p> <p>Yaktığı t&uuml;rk&uuml; TRT litaret&uuml;r&uuml;nde girip resmileşen <strong>&ldquo;G&Uuml;D&Uuml;ŞL&Uuml;&rsquo;N&Uuml;N &Ccedil;ESMESİ&rdquo;</strong> t&uuml;rk&uuml;s&uuml;n&uuml;n sahibi, Terziler&rsquo;den halam <strong>Kadriye Yıldız.</strong></p> <p>&Ouml;len bir insanın g&ouml;m&uuml;ld&uuml;ğ&uuml; mezarlığı, yattığı yerden nasıl değiştirip yenilediğini haftaya konuşalım.</p> <p><strong>Sevgiyle kalın dostlar&hellip;&nbsp;</strong></p> <p><strong>Not: Bu yazı <a href="http://www.beklenengazete.com%27da/">www.beklenengazete.com&rsquo;da</a> yayınlanmıştır.</strong></p>

İlginizi Çekebilir

TÜM HABERLER