0.542. 537 86 70

Kız Oğlan Kız Değil misiniz Yoksa?

“El değmemiş, saf, bakire” anlamındaki deyimde geçen ‘kızlık’ ve ‘bakirelik’ sözcüklerinin yan yana gelişini haydi anladık diyelim. ‘Bakirelik’ kızlara ait bir nitelik, bu iki sözcük yanında oğlanın ne işi var?

2019-01-12

Bu işin içinde bir bit yeniği var, ama nerede?

Bit yeniğinin nerede olduğunu bilmediğimize göre, yoksa biz Türkçe bilmez Türklerden miyiz?

Eski Türkçede ‘tat’ sözcüğü Türk soyundan gelen ama Türkçe bilmeyen Türklere denirdi. Sözcüklerin sonuna gelen ‘- er’ takısı erliği, adamlığı tanımladığına göre, ‘Tat-ar’ sözcüğünün anlamını böylece öğrenmiş olduk.

İyi de, biz Tatar mıyız, Türkçe bilen Türklerden miyiz?

En iyisi, sözlüklerin rehberliğine başvurmak: Eski Türkçede doğum bekleyen kadına  oğlana kalmak’, doğum sancısına  ‘oğlan borusu’  kadın cinsel organına ise ‘oğlan yatağı’ denirdi.

Sonuç: “Og /oğlan”  doğurma, doğumla var olan, evlat, yavru’ demektir. Yani insan yavrusu, ama kız mı, oğlan mı belli değil. Erkek evlâda ‘ irkek oğul; kız bebeğe kız oğul denirdi.

“Oğ-ul” sözcüğü 13. yüzyıla kadar yukarıda anlamıyla kullanıldı.  15. yüzyıl sonlarında sadece erkek çocuğu için kullanılmaya başlandı ama ‘kız oğlan kız’ deyimi Türkçemize, dolaysıyla dilimize yerleşmişti.  Bir sözcük dile yerleşti mi, söküp atmak imkânsızdır, örneğin ’aba’ sözcüğü tam olarak pek bilen yoktur ama ‘abayı yaktı, aba altından sopa gösterdi, abayı deldirdi, abayı sermek, deyimlerini bilmeden kullanan çoktur.

15.yüz yıldan sonra  ‘ogul / oğul’ sözcüğün başına gelenler pişmiş tavuğun başına gelmedi. Halkın diline yerleşince kısaltılarak ‘ulan’ şekline dönüştü. Bu kısaltma da yetmemiş olacak ki, ileri yıllarda ‘lan, len’ diye  söylenir oldu.

Sanmayın ki sözcüğün çilesi burada bitti, hayır bitmedi, saraylarda, çiftliklerde ‘hizmetçi, uşak, bekçi, koruyucu,  prens’ anlamlarında da kullanılmaya başlandı.

Hızını kesemeyen sözcük  gide gide  İngilizceye ‘uhlan’ biçimiyle çevik, atik, asker’ anlamlarında girdi.

Özcesi:  ‘Uhlan, oğlak, oğul, ulan, ülen, lan, len’ aynı kavağın kaşıkları olup, hepsinin ortak tarafı erkekliği, mertliğin, yiğitliğin göstergesidir.

Tam bu noktada şu soruyu sormazsam, göbeğimden karpuz gibi çatlarım.

İşte soru:  Biri size ‘Gel, lan buraya’ derse, o adama herhalde teşekkür etmezsiniz. En azından kızarsınız değil mi, kızarsanız niye kızarsınız peki?

Size  ‘lan / ulan’ diye hitap eden kişi, sizin erkekliğini, oğlanlığını, dolaysıyla yiğitliğini onaylamış olmuyor mu? E, o zaman “lan” diye hitap edildiğimiz için sinirlenmek, dövüşmek, hatta elimizi kana bulamak niye?

Size  LAN/LAN dendiği için sinirlenip kızdığınıza göre, demek ki yiğitliği, erkekliği kabul etmiyorsunuz.  Kadınlığı, kızlığı da kabul etmezsiniz siz…

Delinin biri, “E, be brader, sen neyin nesisin ?” deyiverirse, ne dersiniz?

Haydi, söyleyin bakalım: Bu ana kadar kendine  ‘lan / ülen, ulan’ denildiği için kaç kişi katil olmuş, kaç kişi pisi pisine ölmüştür?

Nedir bunun Türkçesi?

‘Cahillik’ değil,  kara kara kapkara cahillik işte buna denir!

Son soru: Biri, size yüzünüze baka baka baka ‘gebeş herif’ dese, ne yaparsınız?

Belli ki, zıvanadan çıkmadınızsa bile, çıkmak üzeresinizdir.

‘Gebeş’ : ‘Koç, teke, pehlivan gibi, yiğit,  ‘harīf / herif’: (Ar.)  Usta,sanatkâr, saygın meslek sahibi, meslektaş ve daha çok yoldaş, aynı yastığa baş koyan demektir.

Köylü kadınlarının kocalarına neden “benim beyim / adamım / kocam” demeyip, “benim herif” dediklerini şimdi anladınız mı?

Tüm heybetiyle karşınızda duran bir delikanlıya  hey be, duruşa bak! Maşallah kovboy gibisin”  deseniz, garibimin çalımından yürüyüşü değişir.

Aynı delikanlıya “Ne haber lan inek çobanı?” deseniz…  Ölümlerden ölüm beğen.

Durup dururken, al başına belayı!

Cowboy / kovboy’ inek çobanı demektir, inek çobanı…

mrgenc09@hotmail.com   

Sepetim